پرسش :

در حال حاضر علمای عرفان چه کسانی هستند؟


شرح پرسش :
پاسخ :
عارفان نامدار مسلمان از قرن اول و دوم هجرى تاکنون به این ترتیب است که در زیر می آید:
در قرن اول و دوم هجرى شخصيت هايى چون: ابو هاشم صوفى كوفى، شقيق بلخى، معروف كرخى، فضيل ابن عياض.
در قرن سوم: بايزيد بسطامى، سرّى سقطى، حارث محاسبى، جنيد بغدادى، ذو النون مصرى، سهل بن عبد الله تسترى، حسين بن منصور حلّاج،
در قرن چهارم: ابو بكر شبلى، ابو على رودبارى، ابو نصر سراج طوسى، ابو الفضل سرخسى، ابو عبد الله رودبارى، ابو طالب مكّى.
در قرن پنجم: ابو الحسن خرقانى، ابو سعيد ابو الخير، ابو على دقّاق نيشابورى، ابو الحسن على بن عثمان هجويرى، خواجه عبد الله انصارى، ابو حامد محمد غزالى، ابو القاسم عبد الكريم قشيرى.
در قرن ششم: عين القضاة همدانى، سنايى غزنوى، احمد جامى معروف به ژنده‏پيل، عبد القادر گيلانى، روزبهان بقلى شيرازى.
در قرن هفتم: نجم الدين كبرا، فريد الدين عطّار نيشابورى، شهاب الدين سهروردى زنجانى (اين شخص غير از شهاب الدين سهروردى معروف به شيخ اشراق است)، ابن فارض مصرى، محيى الدين عربى، صدر الدين قونوى، جلال الدين رومى (مولوى)، فخر الدين عراقى.
در قرن هشتم، علاء الدوله سمنانى، عبد الرزاق كاشانى، خواجه حافظ شيرازى، شيخ محمود شبسترى، سيد حيدر آملى، عبد الكريم جيلى.
در قرن نهم: شاه نعمت الله ولى، صائن الدين على تركه اصفهانى، محمد بن حمزه فنارى، شمس الدين محمد لاهيجى و نور الدين عبد الرحمن جامى.
از قرن نهم به بعد شخصيت نامدارى در بين متصوفه نمى‏شناسيم كه به لحاظ علمى از امتيازى برخوردار باشد و غالبا كسانى در عرفان نظرى تخصص يافته‏اند كه خود از سلسله‏هاى رسمى متصوفه به شمار نمى‏روند؛ مانند صدر المتألهين شيرازى، محمد صادق اردستانى، سيد رضى لاريجانى، محمدرضا قمشه‏اى، ميرزا هاشم اشكورى.
از عارفان نامدارى كه از قرن دوم هجرى تا قرن نهم نام برديم اقوال و يا آثار ارزشمندى به جاى مانده است كه مجموعه آنها بخش مهمى از گنجينه عظيم علمى و فرهنگى را در تاريخ اسلام تشكيل مى‏دهد. آثارى چون قوت القلوب ابو طالب مكى، كشف المحجوب هجويرى، رسائل قشيرى، تمهيدات عين القضاة همدانى، عوارف المعارف سهروردى، احياء العلوم غزالى، فتوحات مكيه و فصوص الحِكَم محيى الدين عربى، الإنسان الكامل عبد الكريم جيلى و نيز شروحى كه بر برخى از اين آثار نوشته شده و ديوان هاى شعر از عارفان شاعرى چون عطّار نيشابورى، ابن فارض مصرى، جلال الدين رومى، حافظ شيرازى و شيخ محمود شبسترى.
علامه حسن زاده آملی، جوادی آملی، شاه آبادی و فاطمی نیا از عارفان بزرگ عصر حاضر هستند.[1]
پی نوشت:
[1] . برگرفته از مقدمه نرم افزار «عرفان» مرکز تحقیقاتی کامپیوتری نور.

منبع: http://farsi.islamquest.net